İslama göre evli çiftler arasında üç bağ vardır.
Buna göre koca, eşini en fazla iki defa boşamışsa onunla evliliğini sürdürebilir. Üçüncü kez boşamakla aralarındaki evlilik bağı tamamıyla ortadan kalkmış olur.
İçlerinde Hanefî ve Şâfiîlerin de bulunduğu fukaha çoğunluğuna göre aynı anda veya bir temizlik dönemi içinde verilen “üç boşama”, “üç talâk” olarak geçerli olup, bu takdirde koca, eşini tamamen boşamış olur (Şâfiî, el-Ümm, V,199; Sahnûn, el-Müdevvene, II,419; Kudûrî, el-Muhtasar, III,37-38; İbn Rüşd, Bidâyetü’l-Müctehid, II, 60) .
Ashap ve tâbiûndan bu boşamayı üç sayanlar olduğu gibi tek sayanlar da vardır. Böyle bir boşamanın tek talâk olacağı görüşünü savunanlar, İbn Abbas'ın rivayet ettiği “Hz. Peygamber (s.a.v.) devrinde, Hz. Ebubekir'in devrinde ve Hz. Ömer'in hilâfetinin ilk iki senesinde üç talâk bir talâk sayılırdı” haberini (Müslim, Talak, 15; Ahmet b. Hanbel, Müsned, I, 314) ve yine İbn Abbas'ın rivayet ettiği, “Rükâne, karısını bir mecliste üç talâk ile boşamıştı ve bunun için çok üzülüyordu. Hz. Peygamber (s.a.v.) ona, “Onu nasıl boşadın?” diye sordu. Rükâne “üç talâk ile boşadım” dedi. Rasulullah (s.a.v.) ona, “Tek mecliste mi?” dedi. O da “evet” cevabını verdi. Bunun üzerine Rasulullah “O bir talâktır. İstersen ona dönebilirsin” buyurdu anlamındaki hadisini (bkz. Ebû Dâvûd, Talâk 10; Tirmizî, Talâk 2; Ahmet b. Hanbel, Müsned, I, 265) delil getirmişlerdir.
Bu ikinci görüşe göre aynı anda veya aynı temizlik süresi içinde verilen “üç talâk”, “bir talâk” olarak gerçekleşir.
Bu durumda eşler isterlerse belirli şartlarla evlilik birliğine geri dönebilirler. Bu durumda boşama ric’î ise taraflar, iddet içinde yeni bir nikâha gerek olmaksızın, boşama bâin ise veya iddet bitmiş ise tarafların rızaları ile yeni bir nikâh kıyarak evliliklerini sürdürebilirler.
Din İşleri Yüksek Kurulu’nun benimsediği görüşe göre, aynı anda veya aynı temizlik süresi içinde verilen "üç talak", "bir talak" olarak gerçekleşir. Dolayısıyla erkeğin, eşini aynı anda üç defa boşamasıyla bir talak hakkı gitmiş olur. Bu durumda boşama ric’i ise taraflar, iddet içinde yeni bir nikâha gerek olmaksızın, boşama bain ise veya iddet bitmiş ise tarafların rızaları ile yeni bir nikâh kıyarak evliliklerini sürdürebilirler. Ayrıca şunu da ifade edelim ki, yapılan boşamaların geçerli olması için boşama esnasında boşayan kişinin şuurunun yerinde olması gerekir."
Bâin talakla boşanan kadın başka bir erkekle evlenebilir mi?
Bâin talakla yani kocaya tek taraflı olarak evliliği sürdürme hakkı vermeyen boşama şekliyle boşanan bir kadın, bu, üçüncü ve son boşama değilse ister iddet içinde ister iddet bittikten sonra olsun yeni bir nikâhla boşayan eşi ile evlenebileceği gibi (İbn Rüşd, Bidâyetü’l-Müctehid, II, 86-87), iddetini tamamladıktan sonra başka bir erkekle de evlenebilir (Merğînânî, el-Hidâye, III, 266; Aynî, el-Binâye, V, 251-252).
(Din İşleri Yüksek Kurulu)
Hoş geldiniz. Fikirlerinizi paylaşmanızdan mutluluk duyarız