Cuma Gününün Önemi, Cumanın Şartları, Cuma Namazı Nasıl kılınır
Toplanma ve cemaat olma anlamına gelen cuma, Müslümanların haftalık bayramıdır. Cuma günü Müslümanların bir araya geldikleri ve cemaatle haftalık ibadetlerini edâ ettikleri önemli bir gündür
Aylar içinde Ramazan, geceler içinde Kadir Gecesi ne kadar önemli ise, günler içinde de Cuma günü o kadar önemlidir.
Kur’ân-ı Kerim’de; “Ey iman edenler! Cuma günü namaz için çağrı yapıldığı zaman, hemen Allah’ı anmaya koşun ve alış-verişi bırakın. Eğer bilmiş olsanız, elbette bu, sizin için daha hayırlıdır.” buyrularak Cuma namazının farz oluşu ve bu esnada alış-verişin bırakılması uyarısında bulunulmuştur.
Hanefilere göre; imam minbere çıkıp iç ezanın okunmasından itibâren, namaz kılınıncaya kadar alış-veriş ve benzeri bir dünya işiyle meşgul olmak tahrîmen (harama yakın) mekruh, çoğunluğu oluşturan diğer fukahâya göre ise haramdır. (2)
Haftanın en değerli gününün Cuma oluşu hakkında Peygamber (s.a.v) Efendimiz şöyle buyurmuştur. “Üzerine güneşin doğduğu en hayırlı gün Cuma günüdür. Âdem (a.s) o gün yaratılmış, o gün cennete girmiş ve o gün cennetten çıkarılmıştır. Tevbesi o gün kabul edilmiş ve o günde vefat etmiştir. Kıyamet de Cuma günü kopacaktır”
Cuma Namazının Şartları
Cuma günü onaltı rek’at namaz kılınır. Bunun iki rek’atını kılmak farzdır. Öğle namazından daha kuvvetli farzdır. Cum’a namazı farz olmak için iki türlü şartı vardır:
1 – Edâ şartları,
2 – Vücub şartları.
Edâ şartlarından biri noksan olursa namaz kabûl olmaz. Vücub şartları bulunmazsa kabûl olur.
Edâ, ya’nî Cuma namazının sahîh olması için şartları yedidir:
1 – Namazı şehirde kılmak (Şehir: Cemâati en büyük camiye sığmayan yer demektir.)
2 – Devlet reisinin veya vâlinin izni ile kılmak. Bunların tayin ettiği hatib, kendi yerine başkasını vekil edebilir.
3 – Öğle namazının vaktinde kılmak.
4 – Vakit içinde hutbe okumak. Âlimler, Cum’a hutbesini okumak, namaza dururken (Allahü ekber) demek gibidir dedi.
Ya’nî iki hutbeyi de, yalnız Arapça okumak lâzımdır. Hatib efendi, içinden Eûzü okuyup, sonra yüksek sesle, hamd ve senâ ve kelime-i şehâdet, salât-ü selâm okur. Sonra, vaâz ya’nî sevâba, azâba sebeb olan şeyleri hatırlatır ve âyet-i kerîme okur. Oturup kalkar. İkinci hutbeyi okuyup, vaâz yerine, mü’minlere duâ eder. Dört halîfenin adını söylemesi müstehabdır. Hutbeye dünya sözü karıştırmak haramdır. Hutbeyi, nutuk ve konferans şekline sokmamalıdır. Hutbeyi kısa okumak sünnettir. Uzun okumak mekrûhdur.
5 – Hutbeyi namazdan önce okumak.
6 – Cuma namazını cemâat ile kılmak.
7 – Câmi kapılarını herkese açık tutmak.
Cuma namazının vücûb şartları dokuzdur:
1-Şehirde, kasabada oturmak. Müsafirlere farz değildir.
2-Sağlam olmak, hastaya, hastayı bırakamıyan bakıcıya ve ihtiyarlara farz değildir.
3-Hür olmak.
4-Erkek olmak. Kadınlara farz değildir.
5-Âkıl ve bâliğ olmak.
6-Kör olmamak. Yolda götüren olsa bile, a’mâ olana farz değildir.
7-Yürüyebilmektir. Nakil vâsıtası olsa bile felçliye, ayaksıza farz değildir.
8-Hapsedilmiş olmamak ve düşman korkusu, hükûmetten, zâlimden korkusu olmamak.
9-Fazla yağmur, kar, fırtına, çamur ve soğuk olmamak.
Cuma Namazı Nasıl Kılınır
Cuma günü, öğle ezânı okununca, onaltı rek’at Cuma namazı kılınır. Bunlar sırası ile şöyledir:
1 – Önce, Cuma namazının dört rek’atlik “İlk sünneti” kılınır. Bu sünnet, öğle namazının ilk sünneti gibi kılınır. Buna niyet, “Niyet ettim. Allah rızası için, Cuma namazının ilk sünnetini kılmağa, döndüm kıbleye” diye yapılır.
2 – Sonra, cami içinde ikinci ezân ve hutbe okunur.
3 – Hutbe okunduktan sonra, kâmet okunup cemâat ile Cuma namazının iki rek’atlik “farzı” kılınır.
4 – Cuma namazının farzı kılındıktan sonra, dört rek’atlik “Son sünneti” kılınır. Bunun kılınışı öğle namazının ilk sünneti gibidir. / Şartları yerine getirildiğine Cuma Namazı böylece eda edilmiş olur )
Ancak Hanefi mezhebine göre Cuma’nın şartları yerine getirilmediği ya da eksik olabileceği kuşkusuyla aşağıdaki şekilde namaza devam edilir.
5 – Bundan sonra, “Üzerime farz olan kılamadığım son öğle namazının farzını kılmağa” diye niyet ederek, “Âhir zuhur” namazı kılınır. Dört rek’atlik bu namazın kılınışı öğle namazının farzının kılınışı gibidir.
6 – Sonra da, iki rek’at “Vaktin sünneti” kılınır. Kılınışı, sabah namazının sünnetinin kılışını gibidir.
7 – Bundan sonra, Âyetel-kürsî ve tesbihler okunup, duâ edilir.
Cuma Gününün Sünnet ve Edebleri:
1 – Cumayı perşembe gününden karşılamak.
2 – Cuma günü gusl abdesti almak.
3 – Başı traş etmek. Sakalın bir tutamdan fazlasını ve tırnakları kesmek. Temiz elbise giymek.
4 – Cuma namazına mümkün olduğu kadar erken gitmek.
5 – Ön safa geçmek için, cemâatin omuzlarından aşmamalıdır.
6 – Câmide namaz kılanın önünden geçmemek.
7 – Hatib efendi minbere çıktıktan sonra hiç bir şey söylememek, konuşana işaretle bile cevap vermemek ve ezânı tekrarlamamak.
8 – Cuma namazından sonra Fâtiha, Kâfirûn, İhlâs, Felak ve Nâs sûrelerini yedi kere okumak.
9 – Ehl-i sünnet âlimlerinin kitablarından anlatan âlimlerin dersinde, va’zında bulunmak.
10 – Cuma gününü, hep ibâdetle geçirmek.
11 – Cuma günü salevât-ı şerîfe getirmek.
12 – Kur’ân-ı kerîm okumak, (Kehf) sûresini okumalıdır.
13 – Sadaka vermek.
14 – Ana-babayı veya kabirlerini ziyâret etmek.
15 – Evin yemeklerini bol ve tatlı yapmak.
16 – Çok namaz kılmak. Kazâya kalmış namazı olanlar, kazâ namazı kılmalıdır.
17 – Cuma gününü hep âhıret işleriyle geçirmek.
Cuma günü Hristiyanlar İçin de kutsaldır
Hristiyan dünyasında Hazreti İsa aleyhisselamın çarmıha gerilmesi, ölümü ve mezarda gömülmesi Cuma günü olduğu için onlar için de çok anlam taşır.( İslam inancında İsa aleyhisselam çarmıha gerilmediği gibi ölmemiştir. Allah'ın izniyle göğe çekilmiştir. Öldürülen kişi ona benzetilen hain bir münafıktır)
Derleme @dinierk
