Hac ayları, hicrî takvimdeki Şevvâl ve Zilka’de aylarının tamamı ile Zilhicce ayının ilk 10 günüdür.
Şevval, Zilkade ve Zilhicce’nin ilk on günü içerisinde Mekke’de bulunan birisine hac farz olur.Ancak bazı şartlarda haccın farziyeti düşer.
Hangi sebeple olursa olsun, hac mevsimi içerisinde Mekke’de bulunan birisine hac farz olur. Hac günlerinde başka bir sebeple Mekke’de bulunan birisi yalnız umre yapıp Mekke’den ayrılamaz; hac da yapar. Çünkü hac günlerinde Mekke’ye ulaşmak gibi bir imkâna sahip olmuştur ve vakit hac vaktidir. Netice olarak kendisine hac farz olmuştur. Haccını eda etmeden ayrılamaz.
Hac mevsimi dışında Mekke’ye gidip umre yapmış olmak, haccın farz olması için yeterli şart değildir. Yani yılın diğer her hangi bir gününde Mekke’ye gidip umre yapan birisine hac farz olmaz. Çünkü umreyi daha az bir imkân ve daha az bir süre içerisinde herkes, her zaman yapabilmektedir.
Ancak Şevval, Zilkade ve Zilhicce’nin ilk on günü içerisinde, yani hac günlerine yaklaşık iki ay kala Mekke’ye gider, umre yapar ve orada hac günlerini bekleyebilecek bir imkâna ve yasal bir izne sahip olursa hac günlerini bekleyerek hac yapması da farz olur. Fakat gerek burada bekleyecek imkâna sahip olmadığı, gerekse kalması için yasal izin verilmediği takdirde, bu şarta bağlı olarak haccın farziyeti düşer.
Hangi mevsimde ve hangi sebeple olursa olsun, umre esnasında ebeveyni yanında bulunan çocuklara, sırf bundan dolayı hac farz olmaz. Çünkü kabil-i teklif değildir. Ancak ergenlik çağına geldiğinde, hac için yeterli zenginliğe de ulaşmış olursa, daha önce ebeveyni ile umrede bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, zengin olmasına bağlı olarak hac farz olur.
Hanefîler Mekkeliler’in, Mekke’de mukim olanların ve mîkāt sınırları içinde oturanların hac aylarında umre yapmasını mekruh görmüştür; çünkü ekseriyetle hac yapan Mekke ve civarı sakinleri bu durumda kendileri için mekruh sayılan temettu‘ haccı yapmış olacaktır; bunu yapanların Hanefîler’e göre ceza kurbanı kesmesi gerekir. Çoğunluğa göre ise Mekke ve civarında oturanların temettu‘ haccı yapması câizdir ve temettu‘ kurbanı kesmeleri gerekmez.
islamansiklopedisi cilt: 42; sayfa: 152
Fakir bir kimse başkasının yardımıyla umreye giderse Mekke-i Mükerreme'ye vardığı zaman hac mevsimi yani eşhürü'l-hac olan Şevval. Zilkade ve Zilhicce'nin ilk on günü girmiş ise şüphesiz kendisine hac farz olur. Çünkü haccın vacib olmasının şartlarından biri vakittir, yani hac aylarıdır. Hac mevsimi girmemiş ise bazı ulemâya göre Mekke-i Mükerreme'ye varmakla hac farz olur. Ama racih kavle göre farz olmaz. Çünkü yukarıda beyân edildiği gibi haccın farz olmasının şartlarından biri hac mevsimini idrâk etmektir. Yalnız zamanımızda hac mevsiminden evvel umreye giden bir fakire kesinlikle hac farz değildir. Çünkü hapis ve orada kalma yasağı gibi maniler vardır. Bunun için haccın farziyeti sakit olur. Malûm olduğu gibi Suudî Arabistan hükümeti umreye giden kimseye bir aydan fazla orada kalmasına müsaade etmez.
islamansiklopedisi cilt: 42; sayfa: 152
Fakir bir kimse başkasının yardımıyla umreye giderse Mekke-i Mükerreme'ye vardığı zaman hac mevsimi yani eşhürü'l-hac olan Şevval. Zilkade ve Zilhicce'nin ilk on günü girmiş ise şüphesiz kendisine hac farz olur. Çünkü haccın vacib olmasının şartlarından biri vakittir, yani hac aylarıdır. Hac mevsimi girmemiş ise bazı ulemâya göre Mekke-i Mükerreme'ye varmakla hac farz olur. Ama racih kavle göre farz olmaz. Çünkü yukarıda beyân edildiği gibi haccın farz olmasının şartlarından biri hac mevsimini idrâk etmektir. Yalnız zamanımızda hac mevsiminden evvel umreye giden bir fakire kesinlikle hac farz değildir. Çünkü hapis ve orada kalma yasağı gibi maniler vardır. Bunun için haccın farziyeti sakit olur. Malûm olduğu gibi Suudî Arabistan hükümeti umreye giden kimseye bir aydan fazla orada kalmasına müsaade etmez.
Bazı kimseler hac ayları olan Şevval ve Zilkade aylarında umre yapan peygamberimizi işaret ederek, Resûlullah aleyhisselamın cahiliye adeti olarak bilinen hac aylarında umre yapmayanların bu adetini kırmak için yaptığını ifade eder.
Şöyle ki,
Nitekim Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- dört defa umre yapmış, hepsi de Zilkâde ayında olmuştur. Zilkâde ayı ise, hac aylarındandır. Hac ayları: Şevval, Zilkâde ve Zilhicce'dir.
Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- Vedâ haccındaki umresi ile birlikte yaptığı hacdan başka hac yapmamıştır.
Enes b. Mâlik'ten -Allah ondan râzı olsun- rivâyet olunduğuna göre o şöyle demiştir:
"Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- haccıyla birlikte yaptığı umrenin dışında hepsi de Zilkâde ayında olmak üzere dört umre yapmıştı: (Müşriklerin, kendisini Mekke'ye girmekten alıkoydukları hicretin altıncı yılının) Zilkâde ayındaki Hudeybiye umresi, (Müşriklerle sulh anlaşması yaptığı yılın sonrasındaki yılda) Zilkâde ayındaki (kaza) umresi; Huneyn (savaşının) ganimetlerini taksim ettiği zaman olan (hicretin sekizinci senesindeki) Ci'râne umresi ve haccı ile birlikte yaptığı umredir." (Buhârî; hadis no: 4148. Müslim; hadis no: 1253).
Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in sadece Zilkâde ayında bu umreleri yapmış olması, bu ayın fazîletinden ve bu konuda câhiliye halkına aykırı hareket etmek istemesinden dolayıdır. Çünkü câhiliye halkı, Zilkâde ayında umre yapmayı, günahların en büyüğü olarak görüyorlardı...
Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in bu aylarda dört defa umre yapması, Zilkâde ayında umre yapmanın câiz olduğunu beyan etmek, câhiliye halkının sahip olduğu geleneği yıkmak ve bunu ortadan kaldırmak için daha etkili bir yoldu.
"Âişe (radıyallahü anhâ)'dan rivâyet olunduğuna göre, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) birisi Zilka'dede birisi de Şevvalde olmak üzere iki defa umre yapmıştır. Ebû Dâvûd rivâyet etmiştir. Kaynak: Sünen-i Ebu Davud, Hac Bölümü)
Şevval, Zilkade aylarında umre yapmanın sünnet olduğunu ifade ederler.
Sonuç ; Yıllarca Ramazan ayı sonrasında ülke dışından gelecek olanlara hac aylarında Umre yapmayı yasak eden Suudi Arabistan pandemi salgını sonrası bunu serbest bırakmıştır. Pandemi süresince turizm geliri azalan Suudi Arabistan Devleti ticari kazanç uğruna böylesine riskli dönemde Umre için kapıları açmıştır. Bunu da son bir kaç yıldır uygulamaktadır.
Ülkemizde bu işin ticaretini yapanlara da fırsat doğmuştur.
Şevval ayında umre bedava değil ki caiz mi değil mi diye ihtilaflı bir konuda riske girmenin hiç bir gereği olmadığını da düşünmek lazım. Eğer hac yapmamışsanız, paranızı saklayın diğer zamanlarda gidin, hatta nafile hacca eşdeğer olan Ramazan ayını düşünebilirsiniz ...
Şevval ayında umre bedava değil ki caiz mi değil mi diye ihtilaflı bir konuda riske girmenin hiç bir gereği olmadığını da düşünmek lazım. Eğer hac yapmamışsanız, paranızı saklayın diğer zamanlarda gidin, hatta nafile hacca eşdeğer olan Ramazan ayını düşünebilirsiniz ...
Kesin kanaat şudur diyelim ve yazımızı noktalayalım.
"Şevval Zilkade ve Zilhicce ayının ilk 10 günü içinde Mekke'de bulunan kişi daha önce hac yapmadıysa hac ile yükümlüdür."
Doğrusunu Allah c.c bilir
Derleme @dinierk
Hoş geldiniz. Fikirlerinizi paylaşmanızdan mutluluk duyarız