Van Camilerini Merak Edenler İçin

Van Camilerini merak edenler için dolaştık..
Uzun yıllar merak ettiğim ve gelmeyi düşündüğüm nadide şehirlerden biri olan Van şehrimize nihayet nasip oldu, yolumuz düştü.
Kısa bir süre bu şehirde kalacağım için tarihi ve turistik yerleri de görmeden geçmeyeceğim. Sürekli olarak gezmeye çalıştığım Van'da ilk gittiğim yerler haliyle camiler olacaktı. Öyle de oldu. Cami yönünden şanslı şehirlerimizden olduğuna inandığım Van'ın en olumsuz yanı olarak merkezi ezan, merkezi vaaz sisteminin yaygın olarak şehrin merkezinden ilçelere kadar, ilçelerden köylere kadar her yerde yaygın olarak yer alması..
Her gittiğim şehirde yaptığım gibi burada da Ulu Cami aradım. Van merkezde Ulu Cami olduğunu söylediler. Bulunduğum yerden bir hayli uzakta bulunan Van Ulu Camiine gittiğimde modern yapıda, bilinen bir Ulu Camiden çok son dönem cami yapısında bir yer ile karşılaştım. 

Oysa "Ulu Cami" anlam olarak fethedilen yerlerde fetih yapan kumandanın ilk kılıç kuşandığı yer ve ardından fetih edilen yerde en büyük yapının camiye çevrilmesi.. Ve hemen ardından o belde de en büyük bir cami yapmak. İslâm şehirlerinde ulucamiler bulundukları şehrin veya bânilerinin adıyla anıldığı gibi “cuma camii” ve “câmi-i kebîr” gibi isimlerle de tanınır.. Fethedilen şehirlerde önceleri orada bulunan en büyük ibadet yapısı camiye çevriliyor ve hemen ardından büyük bir cami inşa ediliyordu. Hatta, ulu camiler bulundukları şehrin ekseriyetle en büyük, en eski, en sanatlı ve en merkezi yapılarıdır. Ben de öyle sanmıştım

Tarihi Camiler

• Van Ulu Cami için buraya tıklayınız
• Hüsrev Paşa Cami için buraya tıklayınız
• Kaya Çelebi Cami için buraya tıklayınız 
• Horhor Cami için buraya tıklayınız
• Kızıl Minareli Cami için tıklayınız
• Süleyman Han Cami için buraya tıklayınız

*****

Ve Günümüz Camileri

Van Merkez Ulu Cami...
19.04.2024'te Cuma namazımızı eda etme imkanı bulduk. Allaha Hamd olsun.

Tarihi bir yapı olmamasına rağmen "Van Ulu Cami" olarak anılan bu cami merkezde ve İpekyolu ilçesinde Şerefiye Mahallesinde. Cumhuriyet caddesine yakın. Van için güzel bir eser. Ama herhangi bir ilgi çekici özelliği yok. Van'ın en büyük camilerinden sadece biri olma özelliği taşıyor. Hatta bundan daha büyük camiler de yok değil. İçi çok ferah .Çarşıya yakın olduğu için vakit namazlarında iki saf olsa da Cuma cemaati çok fazla. Bu da merkezi konumda olmasından kaynaklanıyor. Van'ın diğer camilerinde olduğu gibi ağırlıklı olarak Şafi / Maliki mezhebine uygun ibadet ediliyor.

Caminin giriş avlusunda tavan sıvaları dökük. İç temizliğe fazla önem verilmemiş. Din görevlilerinin tilaveti güzel. Seçkin bir müezzin kadrosuna denk geldim. Cami ses düzeni ekolu. Rahatsız edici. Onarılmalı. Caminin büyüklüğüne göre yetersiz.

Van merkezi sistem buradan idare ediliyor 

Hazreti Ömer Cami

Mülkiyeti Türkiye Diyanet Vakfı Van Şube Başkanlığı‘na ait olan Hz. Ömer Camii, Van'ın Beşyol diye adlandırılan yerinde Sıhke Caddesi ile Vali Mithat Bey Caddesi arasında  yaklaşık 40 yılı aşkın bir cami. Merkezi yerde olması nedeniyle vakit ve cuma namazlarında cemaati çok iyi. Hatta cuma cemaati meydana kadar taşıyor.

Hz. Ömer Camii 4 büyük fil ayak denilen sütun üzerinde inşa edilmiş bir Osmanlı benzeri bir ibadethane. 1976 yılında yapılan cami ilk kez 35 beş yıl sonra 3 ay gibi kısa bakıma alınmış. 

Hemen altında bir aynı isimli pasaja sahip. Gerek İpekyolu ilçesinin gerekse Van'daki diğer camilere bakacak olursa en büyük camisi olan Hz. Ömer Cami gerçekten diğer Ulu Camiden daha çok bu ismi hak ediyor. İçindeki işlemelerle, maneviyat hissedilen iç konsepti ile ve dışarısında bulunan büyük parkı ile değer bir konumda olan cami, bir çok aktiviteye de sahiplik etmektedir.

Ne yazık ki, caminin ses düzeni berbat. Merkezi ezan ve merkezi vaaz sistemine bağlı cami görülmeye değer. 

Van Edremit Ulu Cami.

Van Ulu Cami Edremit Sahil yolu üzerinde Yeni Cami Mahallesi Sahil caddesi No 81 de bulunmaktadır.

Adının Ulu olması ilk duyumda tarihi bir cami düşündürse de günümüz son mimarisi ile yapılmış bir camidir. Tarihsel bir özelliği yoktur. Genellikle bir şehir ele geçirildiğinde ilk yapılan fetih camilerine Ulu cami denilse de Van'da Ulu cami adı genellikle her ilçede bir Ulu cami olsun mantığı ile yapılmış ve isimlendirilmiş olmasından kaynaklanıyor. Ulu cami yerine Merkez cami denilse daha doğru olur kanaatindeyim.

Camide iki İmam hatip ve bir müezzin görev yapmaktadır. İmamlardan biri aynı zamanda dernek başkanı..

Cami tek kubbeli olup Cuma cemaatine rahatlıkla yetmekte olup vakit cemaati azami 1 safı ancak doldurmaktadır. Yaz aylarında Vanlıların buradaki sahile akın etmeleri nedeniyle yazın cemaati vakit namazlarında iki saf görebiliyorsunuz

Cami 1610 m2 alan üzerine 900 metre konuşlanmış olarak 1500 kişinin namaz kılacağı alana sahip. Mülkiyeti Dernek üzerine kayıtlı cami henüz Diyanet İşleri Başkanlığı'na devredilmemiş

Cami temeli 01.01.2007'de atılmış 09.09.2011 yılında 4 yıl gibi uzun zamanda yapılarak ibadete açılmış.  

Hacı Firdevs TÜRKMENOĞLU camisi bin 200 kişi kapasiteli olup Osmanlı, Selçuklu ve Arap mimarisinin özelliklerini taşıyor
Yapımına 2013 yılında başlanan Terzioğlu Caddesi üzerindeki yaklaşık 650 metrekare alan üzerine kurulu Caminin giriş kapılarında Selçuklu işlemeleri, halısında ve birçok yerinde Osmanlı motifleri, mihrabında ise Arap mimarisinin örnekleri bulunuyor Caminin iç kısmında kolon olmaması, geniş ve ferah bir ibadet ortamı sunuyor.
Bir Cuma günü ibadet etme imkanı bulduğumuz Caminin imamı Nasrullah Yavuz gerçekten işinin ehli. Cuma öncesi vaazı, kıraati, Cuma sonrası Aşır okuması ile cemaatin camiden çıkması için bahane aramasına gerek yok. Güzel bir Cuma yaşadım, diyebilirim. Van'da kaldığım 3 aylık sürede ikinci kez Cuma vakti güzel duygular yaşadım. Genelde imamlar camiden kaçmak için kendileri ile yarış ediyor. Burada öyle bir atmosfer yok.
Cami ve çevresinde özenle hazırlanmış taziye evi, 0-6 yaş grubu çocuklar için kreş, Kur'an kursu, imam ve müezzin evi ve park var. Cami bahçesinde özenli, duvarlarında ayet ve hadisler dikkat çekici.
Van’ın Halilağa Mahallesi Terzioğlu Sokakta bulunan cami dekorasyonunda özel malzemeler kullanılmış, zeminden ısıtmalı modern mimarisi, yapım tekniği ve barok işçiliği motifleri ve hat sanatı ile dikkat çekmekte, 2 minaresi bulunmakta, yaklaşık 40 metre kubbe yüksekliğine sahip, 2 bin metre kare alanda 2018 yılında üç milyon TL'ye yapıldığı söyleniyor
İslam medeniyetinden çizgileri de bünyesinde barındıran caminin mihrabı, minberi ve vaaz kürsüsü alışılmışın dışında bütünleşmiş mimari anlayışla tasarlanmış.

İçeride cami açılışını yapan Recep Tayyip Erdoğan tarafından hediye edilmiş, orijinali İstanbul Topkapı Sarayı'nda yer alan Osmanlı döneminin en büyük boyutta olan Kuranı Kerim'inden bir örnek yer almaktadır.
Hiç bir masraftan kaçınılmadan yapılmış olan camiyi mutlaka görün ve bir Cuma siz de ibadet edin. Camiyi yapanlardan Allah c.c razı olsun. Tabi camide verdiği hizmet için Nasrullah Yavuz'u da kutlamak isterim. Adı konulan kişinin ve ailesinin ruhuna elfatiha. (video için tıklayınız)

******

Yeni (Yukarı ) Nurşin Cami

Ses düzeni berbat camilerden biri de Nurşin Cami.. Kimi Yukarı, kimi Yeni dese de Nurşin Camide beş ayrı görevli çalışmasına rağmen merkezi ezan ve merkezi vaaza mahkum olmuş bir cami. 

Üç İmam iki müezzin toplam 5 asli diyanet memurunun görev yaptığı camide Cuma cemaatine vaaz verecek kimsenin olmayışı ve bozuk, kötü, berbat ses düzeniyle merkezi vaaz sistemine insanların mahkum edildiği bir cami ile karşılaşmak...

Sanki cemaate ne haliniz varsa görün gibi....

Yukarı Nurşin ya da Yeni Nurşin veya Nurşin Cami olarak anılan cami yapı olarak mükemmel. Kocaman. 24.05.2024 cuma saatinde Van ilinin 4 büyük camisinden biri olduğu için gittim. İyi bir vaaz dinlerim, niyetiyle girdim ve şok.. 

Camiyi hak etmeyen sözde din görevlileri.. Cemaatten biri diyor ki.. "Geliyoruz. Geldiğimize pişman oluyoruz. Ara ara biri geliyor. Genellikle merkezi vaaz.. Ezanı anladık da vaaz verecek 5 kişiden biri de de kürsüye gelemez mi?. En azından insan görelim. Ses sistemi zaten berbat"

Cuma saatinden 25 dakika önce geldiğim camide cemaat ya telefonlara yönelmiş, ya birbirleriyle sohbete.. Cazırtılı cuzurtulu hopörlerden gelen ses sadece camide gürültüye sebep oluyor.

Bir başka etik olmayan durum. Cumanın ilk sünnetini kılarken müezzin sıfatlı cami memurunun yardım toplanması için anons yapması da çok çirkindi. Cemaatin namazda olduğu an yapılacak bu çirkin girişimi de kınıyorum

Caminin özelliklerini, Nurcular için önemini, çevresini, okuma salonunu caminin devasa yapısını çevresini yazamadığım için kusura bakmayın.

Cami yapı, konum, çevresel olarak 5 yıldız...

Burada görev alanlara ise bir yıldız bile...

************

Camilere ait fotoğraflar aşağıdadır

Van'da kaldığım sürece diğer camiler hakkında yazmaya çalışacağım, inşaallah

@seyyaherol