Arap yarımadasında, en azgın düşmanlar bile dört önemli ay geldiğinde kılıçlarını kınlarına sokar savaşı terk ederlerdi. Muharrem ayı puta tapan, adam öldüren ve daha bir çok günahı rahatlıkla işleyebilen cahiliye insanlarının bile saygı gösterdiği dört haram ayların başında geliyor...
Muharrem ayı denilince akla her ne kadar Hz. Hüseyin'in başından geçen ve herkesin yüreğini yakan o acı olay, yani Kerbela gelse de aslında bu ayda, Hz Adem ve Hz Havva'nın Arafat'ta buluşmasından tutun da, Hz Yusuf'un kuyudan kurtulmasına kadar, bir çok güzel ve mucizevi olay da yaşanmadı değil...Tabi,tüm bunların yanı sıra İslam alemini hüzne boğan Kerbela olayından bahsetmemek mümkün değildir. Sevgili peygamberimizin Hazreti Muhammed aleyhiselamın kıymetli reyhanı Hazreti Hüseyin efendimizde (Allah ondan razı olsun) bu ay içerisinde katledilmişti."Şehrullahi'l-Muharrem" olarak bilinen yani "Allah'ın ayı Muharrem" İlahi bereket ve feyzin, bolluğun ayı olan Muharrem aynı zamanda Alevilerin de matem ayı olarak bilinir. Bütün Aleviler için yas ayıdır. Aleviler, Muharrem ayında kimi yerlerde 10, kimi yerlerde de 12 gün oruç tutarlar. 10 Ekim 680'de Kerbela'da Yezit tarafından öldürülen Hüseyin efendimizin ve 71 kişi için tutulan oruç aslında bir yas ibadetidir ve İmam Hüseyin şahsında bütün mazlumlara adanır.
Kerbela Olayı Nedir ?
Miladi 10 Ekim 680, Hicri 10 Muharrem 61 günü, Hz. Hüseyin ve yanındaki aile fertleri ve yakınlarından oluşan 72 kişinin Kerbela çölünde Yezit ordusu tarafından katledilmesine istinaden yapılan yas ve tutulan oruçtur.
Yezit halifeliğini ilan ettikten sonra herkesin kendisine biat etmesini istemiş ve bu biat davetine Hz. Hüseyin icap etmemiştir. Bunun üzerine Yezit taraftarları Hz. Hüseyin’i taciz ve tehdit etmeye başlamışlar Hz. Hüseyin ve ailesine Mekke de yaşama imkânı bırakmamışlardır. Bunun üzerine Hz. Hüseyin’i destekleyenler kendisini Küfe’ye davet etmiş ve Hz. Hüseyin Küfe’ye doğru yola koyulmuştur.
Küfe’ye varmadan Kerbela çölünde Yezit ordusu tarafından önleri kesilir ve kuşatmaya alınırlar. Hz. Hüseyin’in Yezit’e biat etmesi istenir, biat ettiği takdirde kuşatmanın kaldırılacağı ve serbest bırakılacakları aksi takdirde ise katledilecekleri söylenir.
Yezit’in biat istemesi karşısında Hz. Hüseyin; “Müslümanlar, Yezit gibi bir hükümdara duçar olduğunda artık İslam’la vedalaşmak gerekir.” (Kaynak; Musiru’l-Ahzan, s. 14-15; Luhuf, s. 9-10: Futuh-u İbn-i A’sem ve Maktel-i Harezmî) diyerek, Yezit’e biat etmeyi reddetmiş hatta Yezit’in elinde olacak bir İslam’ın gerçek İslam’la alakasının kalmayacağını da ortaya koymuştur. Aleviler bugünkü Devlet İslamı’nı, Diyanet İslamı’nı, Muaviye – Emevi – Yezit İslam’ı olarak görmektedirler.
Bunun üzerine Hz. Hüseyin ve yanındakiler önce aç susuz bırakılmış, suya ulaşmaları engellenmiş sonra da kılıçtan geçirilerek katledilmişlerdir. Bu katliamdan Hz. Hüseyin’in kız kardeşi Zeynep ve Hz. Hüseyin’in oğlu Zeynelabidin sağ kurtulmuşlardır. 12 imamlar Zeynelabidin’den devam etmiştir. Aleviler Zeynelabidin’in kurtuluşuna istinaden aşure çorbası yaparak ve kimi yerlerde kurbanlar keserek sevinmekte ve şükretmektedirler.
Muharrem Orucu Ne Zaman Başlar
Kurban Bayramının 1. gününden başlayarak 20 gün sayılır. 20. günün akşamında Muharrem Orucu için niyet edilir ve oruç o günden itibaren başlamıştır.
Kurban Bayramının 1. gününden başlayarak 20 gün sayılır. 20. günün akşamında Muharrem Orucu için niyet edilir ve oruç o günden itibaren başlamıştır.
Oruç Süresince Neler Yapılmaz
- Su içilmez (Ancak hoşaf, ayran vb. sulu gıdalar alınabilir ama bardakla, tasla kafaya dikilerek içilmez, kaşık kullanılarak içilir.)
- Çamaşır yıkanmaz.
- Tıraş olunmaz.
- Sigara, içki içilmez.
- Hayvan kesilmez, et yenilmez.
- Soğan-sarımsak-yumurta yenilmez
- Ağaç kesilmez.
- Böcek öldürülmez.
- Kokulu maddeler koklanmaz.
- Cinsel ilişki olmaz. (Oruç açıldıktan sonra da)
- Süslenilmez.
- Aynaya bakılmaz.
- Türkü söylenmez.
- Oyun oynanmaz.
- Düğün olmaz.
- Cem yapılmaz. (Cemlerin 48 Perşembe yapılmasının nedeni de budur) l Kimi yörelerde oruç tuz yalayarak açılır.
- Sahur yapılmaz
- İftar vakti olmaz
Ancak, geleneksel kesimde hala Muharrem ayına özgü uygulamalar olarak varlığını koruyan (banyo yapmama, tıraş olmama, aynaya bakmama, çamaşır yıkamama gibi) kimi pratiklerin çağdaş yaşam içerisindeki uygulama zorluğu nedeni ile uygulamadan kaldırıldığı görülmektedir.
Oruç Nasıl Tutulur?
10 gün oruç tutulur. İki gün de matem için tutulur. Üç gün de Masum-u Pak Orucu tutulur. 15 gün boyunca, canlı hücre bulunan şeyleri yemezler. Koku yapacak sarmısak, soğan gibi şeyleri yenmez. En önemlisi, Kerbela'da susuz şehit edilen Hz. Hüseyin'in hatırasına binaen su içilmez. Vücudun su ihtiyacı tekrardan yemeklerden, çay, kahve, meşrubat, meyve suyu, ayran gibi sıvı içeceklerden karşılanır. Bir alevi, gece yarısı, gece saat 00.00 oluncaya kadar yemeğini yer. Saat gece yarısını geçince niyet eder ve vücut mühürlenir. Aleviler oruç açarken top sesi, ezan sesi gibi işaretler beklemezler. Güneş batınca, akşam ezanından 5 dakika sonra oruçlarını açarlar. İftar sofraları basit yiyeceklerden oluşur. Yani, öyle sünniler gibi şaşaalı iftar sofraları hazırlanmaz. İftar etkinlikleri yapılmaz. Sofrada ilk gün sulu patates, pilav ve ayran bulunur.. İkinci gün fasulye, pilav ve ayran olur.
Muharrem orucunun on ikinci gününden sonra da On iki İmamların ve bu yolda şehit düşen bütün canların anısına on iki çeşit/ya da daha fazla gıdadan oluşan Aşure Çorbası pişirilerek o seneki Muharrem Orucu noktalanır.
Muharrem orucunun on ikinci gününden sonra da On iki İmamların ve bu yolda şehit düşen bütün canların anısına on iki çeşit/ya da daha fazla gıdadan oluşan Aşure Çorbası pişirilerek o seneki Muharrem Orucu noktalanır.
Sağlık Nedeniyle Tutamayanlar Ne Yapar
Şeker hastası olabilir, açlığa dayanamıyor olabilir. İlaç alıyor olabilir. Bu tip durumdaki insanlar gece kalkıp duasını eder, ihtiyacını giderir.
Alevi Orucunu Bozanlar
"Orucu, yalan söylemek, dedikodu ve hile yapmak ve kin tutmak bozar. Kimseyle dargın olmamak diğer bir şart. Bunları yapmaya devam edenlerin Muharrem orucu tutması istenmez.
Alevilerin Orucu Ne Zaman Son Bulur
Alevilerde aşure günü orucun son günü yani 12. günüdür. Sabahın erkeninden her evde aşure kazanı ocağa konur ve piştikten sonra tüm ev halkıyla öğlenleyin (aşurenin piştiği zamana göre) birlikte açılarak oruç ve yas son bulur.
Muharrem matem orucu 12 imamlar aşkına 12 gün tutulur ve 12 gün 12 çeşit malzemeyle yapılan aşure çorbasıyla açılarak son bulur.
Aşure yendikten sonra Zeynelabidin’in kurtulmasına istinaden dualar edilir, kimi imkanı olanlar kurbanlar keserler, Cemler yapılır.
Muharrem matem orucu 12 imamlar aşkına 12 gün tutulur ve 12 gün 12 çeşit malzemeyle yapılan aşure çorbasıyla açılarak son bulur.
Aşure yendikten sonra Zeynelabidin’in kurtulmasına istinaden dualar edilir, kimi imkanı olanlar kurbanlar keserler, Cemler yapılır.
Editörün notu
Allahu Teala'nın (c.c) insanlara helal kıldığını böyle bir günü bahan ederek kendilerine haram kılmaları adeta Allah'ın emirlerine isyanın örneğini veren Alevilerin bu davranışları doğru kabul edilmemektedir. Yukarıda her yıl yaşanan olayların insani olmaktan öte isyani bir davranış çabası olduğu, putperest bir zihniyet taşıdığı görülmektedir.
Derleme @dinierk
Hoş geldiniz. Fikirlerinizi paylaşmanızdan mutluluk duyarız