Selami Ali Efendi, (d.? / ö.1595) Celvetiyye tarikatı büyüklerinden bir zat olup, Menteşe (Aydın)'ın Kozyaka köyündedir.
Selami Ali Mahallesi, Selami Ali Çeşmesi, Selami Ali Efendi Camii, Selami Tekkesiyle adının yaşatıldığı bu veli zatın Muğla’da başlayan hayat hikayesi İstanköy kadılığı ile devam eder, Tasavvufi eğitimini tamamlayıp önce Bursa ve sonra Üsküdar’da dört asitane inşa ettirir.
Üsküdar'da Selamsız, Acıbadem Tekkesi, Bulgurlu camileri ile Bursa'da Çelebi Mehmed Cami civarında bulunan dergâh onun hayırlı eserleri arasındadır.
Yâ ilâhî âsitânın hastaya dârü'ş-şifâ,
Şerbet-i vaslın içenler buldular derde deva..
Yüce Allah sırlarını mukaddes ve mübarek kılsın.
****
İbrahim Has Efendi’nin Tezkire-i Has isimli eserinde Selami Ali Efendi’nin dostlarından Seyyid Abdulkadir Efendi’den naklen şeyhin vefatıyla ilgili şu bilgileri verir; Şeyh Efendi vefat etmeden önce merkez asitanede bulunuyordu ki, ”Biz burda vefat etsek halk bizi omuzlarında götürmeye zahmet çekerler. Varalım merkadmızın yanında vefat edelim” deyip Kısıklı’ya, bugünkü türbesinin bulunduğu tekke ve türbeye gelmiştir. Burada keşkek yaptırıp gelene gidene üç gün yemek yedirmiş, her gelenin eline iki para vermiştir. Bu adet bilahere İstanbul ve Üsküdar’da meşhur olmuştur. Üç gün tamalandıktan sonra şeyh abdest almak istediğini bildirmiş, abdestini tazeledikten sonra tekrar oturduğu çadıra götürülmüş, dervişlerin hatm-i tevhide başlamalarından yarım saat sonra vefat etmiştir.
Selami Ali Efendi ; sözünü esirgemeyen , meczub tabiatı ile karşısındaki etkileyen , nazar sahibi bir idi. Vahdet-i vücud neşvesini önere çıkaran mutasavvıflardandı. Bu sebeple diğer zühdi tasavvufu benimseyen Celvetilerce tenkid edilmiştir.
Feraî mahlası ile yazdığı ilahileri çok ünlüdür. Onlardan küçük bir örnek aşağıdadır:
Yâ ilâhî âsitânın hastaya dârü'ş-şifâ,
Şerbet-i vaslın içenler buldular derde deva..
Yüce Allah sırlarını mukaddes ve mübarek kılsın.
****
İbrahim Has Efendi’nin Tezkire-i Has isimli eserinde Selami Ali Efendi’nin dostlarından Seyyid Abdulkadir Efendi’den naklen şeyhin vefatıyla ilgili şu bilgileri verir; Şeyh Efendi vefat etmeden önce merkez asitanede bulunuyordu ki, ”Biz burda vefat etsek halk bizi omuzlarında götürmeye zahmet çekerler. Varalım merkadmızın yanında vefat edelim” deyip Kısıklı’ya, bugünkü türbesinin bulunduğu tekke ve türbeye gelmiştir. Burada keşkek yaptırıp gelene gidene üç gün yemek yedirmiş, her gelenin eline iki para vermiştir. Bu adet bilahere İstanbul ve Üsküdar’da meşhur olmuştur. Üç gün tamalandıktan sonra şeyh abdest almak istediğini bildirmiş, abdestini tazeledikten sonra tekrar oturduğu çadıra götürülmüş, dervişlerin hatm-i tevhide başlamalarından yarım saat sonra vefat etmiştir.
Hoş geldiniz. Fikirlerinizi paylaşmanızdan mutluluk duyarız