Günlerin Efendisinin Kıymetini Bilelim

Cuma gününe Seyyidü`l-eyyam, yani, günlerin itibarlısı, efendisi de denir.
Bütün hayırlı işlerin Cuma günü zuhûr ettiği rivâyet edilir.
Cuma; cem olmak, toplanmak mânalarına gelir. Cuma günü, Müslümanlar için çok önemli bir gündür. Bu günde Müslümanlar camide toplanıp birlikte Cuma namazını kılarlar. Topluca yapılan bu ibâdet, o günü bayram günü değerine yükseltir.
Bu sebeble Cuma gününe Seyyidü`l-eyyam, yani, günlerin itibarlısı, efendisi de denir. Bütün hayırlı işlerin Cuma günü meydana geldiği; tarih boyunca pek çok kudsî hâdiselerin hep Cuma günü zuhûr ettiği rivâyet edilir.
Cuma günü, hafta günlerinin en faziletlisidir; Bu günde Âdem (aleyhisselam) yaratılmış, cennete sokulmuş, cennetten çıkarılmış, bu günde Allah (azze ve celle) onun tevbesini kabul etmiş, bu günde dünyaya indirilmiş, bu günde ölmüş ve bu günde kıyamet kopacaktır.
Burûc suresinde Allah’ın (azze ve celle) “ve şâhidin” diye üzerine yemin ettiği şey, tefsir âlimlerinin geneline göre Cuma günüdür. Yani kıyamet gününde Cuma günü, içerisinde amel eden her kimseye şahitlik edecektir. Bu günde Cuma namazı kılınır ve bu vesileyle Müslümanlar bir araya gelir.
Bugün içinde öyle bir zaman vardır ki, o zaman içinde her kim dua ederse Allah (azze ve celle) o kimseye icabet eder. Büyük hadis âlimlerinden İbn Hacer el-Askalânî (rahimehulah) bu vaktin ne zaman olduğu konusunda kırktan fazla görüş olduğunu söylemiştir. Ancak bu görüşlerden en sahihi şu iki görüşten biridir:
a) İmam minbere oturduktan namaz kılınıncaya kadar ki vakit.
b) Güneşin batmasına yakın zamanlar. İkinci görüş, sahabe ve tâbiînin genelinin görüşüdür. Tâbiînden Saîd b. Cübeyr (rahimehullah) ikindi namazını kıldıktan sonra güneş batana kadar kimseyle konuşmazdı. Her iki görüşte -delilleri nedeniyle- kuvvetli olduğu için İbn Abdi’lberr’in (rahimehullah) dediği gibi her iki vakit içerisinde de dua etmeye özen gösterilmelidir.
Her hafta müslümanların böyle bir araya gelmesi aralarındaki dostluğu artırır, birlik ve beraberliği güçlendirir.
Cuma, önemli olayların meydana geldiği çok hayırlı ve faziletli bir gündür. Peygamberimiz şöyle buyurmuştur:
”Üzerine güneşin doğduğu en hayırlı gün cuma günüdür. Adem (A.S.) o gün yaratılmış, o gün cennete konulmuş ve o gün cennetten çıkarılmıştır.” (58)
”Cuma gününde bir saat vardır ki, hangi mü’min o saatte Allah’tan bir dilekte bulunursa Allah onun dileğini kabul eder.” (59)
Kendisine Cuma namazı farz olan her müslümanın alışverişini bırakıp namaza gitmesi farzdır. Özürsüz Cumaya gitmemek haramdır. Ezan okunurken de, alışveriş yapmak mekruhtur. Halbuki alışverişin kendisi helaldir. Yani alınan mal mekruh değil, helaldir. Fakat ezan okunurken alış-veriş yapılması mekruhtur. (Dürer)
Bugünün kutsallığı hakkında Yüce Allah şöyle buyurur:
“Ey iman edenler, Cuma günü namaz için ezan okunduğu zaman Allah’ı anmaya koşun Alışverişi bırakın Bilseniz bu sizin için daha iyidir Namaz bitince yeryüzüne dağılın Allah’ın lütfünden rızk isteyin Allah’ı çok anın ki mutluluğa erişesiniz ”(Cuma 9-10)
Peygamberimiz efendimiz buyurdu ki,
(Cuma, fakirlerin haccıdır ve müminlerin bayramıdır ve gök ehlinin bayramıdır ve Cennette de bayram günüdür. Günlerin en iyisi, en şereflisi Cumadır) ve bir hadis-i şerifte, (Cuma günü iyiliklerin hazînesidir ve güzel şeylerin menbaıdır) buyuruldu.
Ve bir hadis-i şerifte buyurdu ki: (Mûsâ aleyhisselâm dedi ki: Yâ Rabbî! Bana cumartesi gününü verdin, Muhammed aleyhisselâmın ümmetine hangi günü vereceksin?
Onlara Cuma gününü vereceğim, buyuruldu. İlâhî! Cuma gününün kıymeti ve sevabı ne kadardır diye sordu.
Ey Mûsâ! Cuma günü yapılan bir ibâdete, cumartesi günü yapılan yüzbin ibâdet sevabı vardır, buyuruldu.
Bunun üzerine Mûsâ aleyhisselâm, yâ Rabbî! Beni Muhammed aleyhisselâmın ümmetinden eyle diye duâ eyledi.)
Kur’an-ı kerimde Cuma gününü bildiren âyet-i kerimeyi getirince, Cebrâîl aleyhisselâm dedi ki, yâ Muhammed! Mûsâ aleyhisselâmın ümmeti eğer Cuma gününün kıymetini bilselerdi buzağıya tapmaktan, yahudi olmaktan kurtulurlardı.
Îsâ aleyhisselâmın ümmeti de bilselerdi hıristiyan olmaktan korunurlardı. Cuma gününün fazîletini bildiren hadis-i şerifler (Se’âdet-i Ebediyye) kitabının birinci kısm, 71. madde sonunda geniş olarak açıklanmıştır.
Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Cuma günü geldiği için sevinen bir mümine, kıyâmete kadar her gün, o kadar sevap verilir ki, adedini Allahü teâlâ bilir.) Bir hadis-i şerifte, (Cuma günü vefât eden müminlere şehit sevabı verilir ve kabir azâbından onu korurlar) buyuruldu.

Derleme : @dinierk