Allahın İsimlerinden Er-Râhman Ne Demektir

Er-Râhman c.c - الرّحمان -  celle celalahu - “Şanı ve azameti yüce olan”

Rahmetin sonsuz kaynağı
Özünde sonsuz rahmet sahibi olan

“İster Allah diye yalvarıp yakarın ister Rahmân diye: O’na hangi biriyle yalvarırsanız yalvarın ama unutmayın ki en güzel nitelikler ve tüm mükemmellikler O’na mahsustur.”(İsra 17:110)
“Unutma ki Rabbiniz o Rahmân’dır.”(Tâhâ 20:90)
“Rahmetim her şeyi kuşatmıştır”(A’raf 7:156)
“Rahmân! Kur’an’ı O öğretti, İnsanı O yarattı, insana kendini ifade etmeyi O öğretti.” (Rahman 55:1-4)

Öncelikle şunu itiraf etmemiz gerekir; Allah’ı tanımaya ilk olarak Rahman ismi ile başlamamız O’nun bize bir rahmeti ve lütfüdür.
Allah kimdir sorusunun ilk cevabı O, Rahmandır ve Rahimdir.
O halde Rahmana hamdolsun ki; O, Rahman’dır, Rahimdir.

Er-Rahman ismi; Rahman ismi hem ihsan ve bağışın bolluğunu hem de sürekli ve sonsuz olduğunu ifade eder. Yani bitmez tükenmez bir rahmetin kaynağı manasına gelir. 

Özünde merhamet sahibi, her daim rahmet eden manasına gelir. Özü itibariyle rahmet sahibi, sonsuz rahmetin kaynağı manasın da bir isim olan Rahman, her ne kadar bu şekilde manalandırılsa da aslında isim olma özelliğinden dolayı tam manasıyla tercüme edilemez. Çünkü özel isimlerin tam anlamıyla tercümesi mümkün değildir. Özel isimlerin tercüme edilmesi onların değiştirilmesi demektir. Bu hakikat ışığında Rahman ismine yüklenilecek en yakın mana; bütün yaratılmışlar hakkında özünde merhametli, sevdiği ve sevmediği tüm kullarını ayırt etmeyerek bütün varlıklara rahmet eden rahmetini mahlûkatından hiç esirgemeyen demektir.
Rahman; Rahim isminden daha geniş kapsamlı bir mana ifade eder. Rahman ve rahim isimlerinin ortak manası rahmettir. Rahmetin Allah’a bakan kısmını Rahman ismi, rahmetin kula bakan kısmını da Rahim ismi ifade eder.
İnsan merhameti Allah’ın Rahman ve Rahim isimlerinin bir tecellisidir. İnsanın rahmeti ve merhameti sınırlı olmakla beraber insan ancak var olana merhamet edebilir. Fakat Allah’ın rahmeti hem sonsuz ve hem de sınırsız olmakla beraber, O’nun bir şeye rahmet etmesi için bir şeyin var olmasına gerekte yoktur.
Allah, Rahmeti ile yokluğa tecelli etti yokluk rahmetin tecellisi ile varlığa dönüştü. İşte varlık, Allah’ın Rahmetinin en büyük tecellisidir. Yani rahmet varlığın Rahmi’dir. İnsanoğlu merhamet ederken muhakkak bir karşılık bekler, Fakat Allah Özü itibariyle rahmet sahibi olduğu için karşılık beklemeksizin rahmet eder. Şükür edene de, küfür edene de merhamet eden ancak Er-Rahman olan Allah’tır.

قُلْ لِمَنْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قُلْ لِلَّهِ كَتَبَ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (12)

De ki: "Göklerde ve yerde olanlar kimindir?" De ki: "Allah'ındır." O, rahmeti kendi üzerine yazdı. Sizi kendisinde şüphe olmayan kıyamet gününde elbette toplayacaktır. Nefislerini hüsrana uğratanlar, işte onlar inanmayanlardır. (Enam:12)

Şu âleme baktığımızda gözümüzle görüyoruz ki birisi var, yeryüzünü bir sofra gibi döşeyen, o sofrayı en leziz yiyecekler ile dolduran ve o sofraya bütün canlıları davet eden biri. Mesela; Gemilerin denizlerde yol alıp gitmesi, acı su ile tatlı suyun bir birine karışmaması, denizlerdeki canlıların hayatlarını sürdürmeleri için gerekli olan yapıya sahip olmaları ve diğer nimetlerin tamamı ER-Rahman isminin tecellisidir. Tüm bu tecellileri görmemiz için Allah Kur’an da “Rahman” isminde bir sure indirmiş ve rahmetimin tecellilerini görmek istiyorsanız yarattığım nimetlere bakın dercesine. O halde rabbinizin hangi nimetini yalanlıyorsunuz. O, iki denizi salarak birbirine kavuşturur; (ama) aralarında aşamayacakları tarifsiz bir engel var (eder): O halde Rabbinizin hangi nimetini inkâr edebilirsiniz? Hem iki denizi birbirine salan, hem de biri tatlı-susuzluğu giderici ve diğeri tuzlu-acı olduğu halde bu ikisi arasına karışmalarını önleyici (görünmez) bir perde ve aşılmaz bir engel koyan yine O'dur. (Furkân:53) 
“Göklerde ve yerde bulunan her varlık O'na muhtaçtır; her an O, hayata ve varlığa dair her işe müdahildir: O halde Rabbinizin hangi nimetini inkâr edebilirsiniz? (Rahman:29)
Rabbimizin “Rahman” isminin Kur’an-ı Kerimde 57 defa, “Rahim” ismi ise 115 defa tekrarlanmış olması bize bir hikmeti gösteriyor. O hikmette şudur: Rahmanın tecellisi kulun iradesine bağlı değildir. Fakat kulun iradesine bağlı olan Rahim isminin tecellisidir. Bundan dolayı ey kul senin için Rahman isminin tecellisi olan rahmet zaten var. Önemli zatında var olan bu rahmeti, rahim isminin tecellisi ile merhametle bütünleştirebilmendir. Er-Rahim olan Allah’ın tecelli etmesini istiyorsan iradeni hakka ve hakikate doğru kullanmalısın.

Kur’an-ı Krim'de...
Kur’an-ı Kerimde tam 45 yerde Er-rahman ismi “elif-lam’lı” olarak kullanılmıştır. Geçtiği yerlerin tamamında Allah ismine izafe edilmeden müstakil bir isim olarak zikredilmiştir. Geçtiği yerlerin ilki besmeledir; Çünkü Allah kimdir? Diye sorarsak, alacağımız ilk cevap O; Rahmandır, Rahimdir.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

“ Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla.” Yani seven merhamet eder. Dikkat ederseniz rahman ve rahim olan Allah ile değil de Rahman ve Rahim olan Allah’ın adı ile denmiştir.

وَلَمَّا جَاءَ مُوسَى لِمِيقَاتِنَا وَكَلَّمَهُ رَبُّهُ قَالَ رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ قَالَ لَنْ تَرَانِي وَلَكِنِ انْظُرْ إِلَى الْجَبَلِ فَإِنِ اسْتَقَرَّ مَكَانَهُ فَسَوْفَ تَرَانِي فَلَمَّا تَجَلَّى رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَكًّا وَخَرَّ مُوسَى صَعِقًا فَلَمَّا أَفَاقَ قَالَ سُبْحَانَكَ تُبْتُ إِلَيْكَ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُؤْمِنِينَ (143)

Ve Musa belirlediğimiz vakitte, belirlediğimiz yere (Sina Dağına) gelince, Rabbi onunla konuştu. (Musa da:) "Ey Rabbim" dedi, "göster bana (Kendini) ki seni göreyim!" (Allah): "Beni asla göremezsin. Ama yine de (istersen) şu dağa bir bak; eğer o öylece yerinde kalırsa, o zaman, ancak o zaman, beni görebilirsin!" Ve Rabbi dağa tecelli eder etmez, dağı toz duman etti ve Musa da bayılıp düştü; uyanıp kendine geldiği zaman " Ya rabbi sen sınırsız bir yüceliğe sahipsin, Pişmanlık içinde sana sığınıyorum ve (bundan böyle daima) inanların ilki olacağım!" (Araf:143)

Rahman isminin geçtiği bir diğer ayet ise;

الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَوَاتٍ طِبَاقًا مَا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِنْ فُطُورٍ (3)

Yedi göğü birbiriyle tam bir uyum içinde yaratan O, (ne yüce)dir! Rahman'ın yaratışında hiçbir aksaklık göremezsin. Gözünü bir kez daha (ona) çevir! Hiç kusur görüyor musun?

أُولَئِكَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ مِنْ ذُرِّيَّةِ آَدَمَ وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَمِنْ ذُرِّيَّةِ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْرَائِيلَ وَمِمَّنْ هَدَيْنَا وَاجْتَبَيْنَا إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آَيَاتُ الرَّحْمَنِ خَرُّوا سُجَّدًا وَبُكِيًّا (58)

İşte bunlar; Allâh'ın ni'met verdiği peygamberlerden, Adem neslinden, Nûh ile beraber gemide taşıdıklarımızın neslinden, İbrâhim ve İsrâil (Ya'kûb) neslinden, yol g?sterdiğimiz ve seçtiğimiz kimselerdendir. Onlara Rahmân'ın âyetleri okunduğu zaman ağlayarak secdeye kapanırlardı. (MERYEM:58)

قُلْ مَنْ كَانَ فِي الضَّلَالَةِ فَلْيَمْدُدْ لَهُ الرَّحْمَنُ مَدًّا حَتَّى إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ إِمَّا الْعَذَابَ وَإِمَّا السَّاعَةَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ شَرٌّ مَكَانًا وَأَضْعَفُ جُنْدًا (75)

De ki: "Kim ki sapıklık içinde yaşıyorsa, Rahman (sınırsız rahmet Sahibi) onun ömrünü, yaşama imkânını çekip uzatabilir!" (Ve bırak ne söyleyeceklerse söylesinler,) ta ki, önceden uyarıldıkları (bu dünyadaki) azabı, ya da Son Saat(in gelip çatmasını) görünceye kadar: Çünkü o zaman (bu iki insan topluluğundan) varılacak yer olarak hangisinin daha kötü, destek ve dayanak olarak hangisinin daha zayıf olduğunu anlayacaklar. (Meryem:75)

وَإِنَّ رَبَّكُمُ الرَّحْمَنُ فَاتَّبِعُونِي وَأَطِيعُوا أَمْرِي

Çünkü unutmayın, sizin Rabbiniz O sınırsız rahmet Sahibidir! Öyleyse, bana uyun ve emrime itaat edin!"

إِنَّ الَّذِينَ آَمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا (96)

İman edip de iyi davranışlarda bulunanlara gelince, onlar için sınırsız rahmet Sahibi olan Allah, (gönüllerde) bir sevgi yaratacaktır. (Meryem:96)

وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا (63) وَالَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَقِيَامًا (64) وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا (65) إِنَّهَا سَاءَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا (66)

Rahman'ın has kulları ki, onlar yeryüzünde tevazu ve vakar içinde yürürler ve ne zaman kötü niyetli, dar kafalı kimseler kendilerine laf atacak olsa, (sadece) selam! Derler. Onlar ki, gecenin derinliklerinde secdeye vararak ve kıyama durarak, Rablerini anarlar. Ve onlar ki, "Ey Rabbimiz!" derler, "Cehennem azabını bizden uzaklaştır; çünkü onun çektireceği azap, gerçekten, pek korkunç, pek yaralayıcı olacaktır; gerçekten, o ne kötü bir yer, o ne kötü bir durak!" (Furkan:69)

وَمَا يَأْتِيهِمْ مِنْ ذِكْرٍ مِنَ الرَّحْمَنِ مُحْدَثٍ إِلَّا كَانُوا عَنْهُ مُعْرِضِينَ (5:شعراء)

Rahmân'dan onlara ne zaman uyarıcı yeni bir mesaj gelse, mutlaka ondan yüz çevirirler.

حم (1) تَنْزِيلٌ مِنَ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ (2) كِتَابٌ فُصِّلَتْ آَيَاتُهُ قُرْآَنًا عَرَبِيًّا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (3)

Ha, Mim. Bu Kur'an Rahman, Rahîm tarafından indirilmedir. Bir Kitap ki; anlama ve kavrama yeteneğine sahip insanlar için Arapça bir kur’an olarak âyetleri yeterince açıklanmıştır. (Fussilet:1-3)

الرَّحْمَنُ  عَلَّمَ الْقُرْآَنَ  خَلَقَ الْإِنْسَانَ  عَلَّمَهُ الْبَيَانَ 

Rahman, Kur-nı öğretti, Rahman; İnsanı yarattı, Rahman; İnsana beyan yeteneği verdi.

وَمَنْ يَعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمَنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطَانًا فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ (36)

Kim Rahman'ın Zikri'ni görmezlikten gelip ondan uzaklaşırsa biz ona bir şeytanı musallat ederiz de o ona can dost olur. (Zuhruf:36)

قَالُوا يَا وَيْلَنَا مَنْ بَعَثَنَا مِنْ مَرْقَدِنَا هَذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمَنُ وَصَدَقَ الْمُرْسَلُونَ

"Eyvah!" diyecekler, "Kim bizi (ölüm) uykumuzdan uyandırdı?" Bu Rahman’ın vaat ettiği gündür ve peygamberler gerçekten doğru söylemişler.

Faziletleri
Er Rahman zikri ile meşgul olan kimsenin dünya sıkıntısı ve stresi üzerinden kalkar.İçine huzur ve rahatlık dolar, kalbi sakinleşip yumuşar. Sürekli Ya Rahman zikrini okumayı alışkanlık haline getiren her kimsenin tüm dünyevi ihtiyaçları yerine gelir. Yüce mevla’nın lütüf ve keremlerine mahzar olur.

• İhlasla “Er-Rahman” zikrini çeken kişinin; kalbi yumuşar, düşmanlarından emin kılınır ve maddi nimetlere erişir.
• Allah tarafından sevilmeye mazhar olunur.
• Cuma günü okunan “Ya Rahman Celle Celalühü” zikri, istenen dileğe kavuşmayı sağlar.
• Namazdan sonra okunduğunda, unutkanlığı olanın bu derdine çare olur.
• Cimri bir kimse için okunursa cömertleşir. 
• Sürekli okuyan makam ve mevki sahiplerinin yanında makbul biri olur. 
• Mübarek aylardan birinde, bir kap içine yazılıp, yağmur veya içme suyu ile bozulup içinde eşkıyalık ve kötülük bulunan birine içirilirse , kalbindeki kötülük kalkar, yumuşak huylu olur.
• Ahlakı kötü olan bir kimsenin evine asıldığında, ahlakında iyi yönde değişiklikler meydana geldiği görülür.
• Farz namazlarının ardından 100 defa bu mübarek ismi şerifi zikreden Allah rızasını kazanır. Allah tüm nimetleri ona sunar.
• Riyazet halinde 40 gün 1000 defa bu mübarek ismi şerifi zikredenin kalp gözü açılır.
• Beş vakit namazlardan sonra 2500 defa defa bu mübarek ismi şerifi zikreden her bir kimse daha olay olmadan olaylardan haberdar olur.
• Bu mübarek ismi şerifi misk, safran, gül suyu karışımı mürekkep ile temiz bir kağıda yazıp üzerinde taşıyan, insanlar arasında sevgi ve saygı görür.
• Haklı olduğu davayı kazanmak isteyen her gün 1011 kere bu mübarek ismi şerifi zikrine devam ederse muradına erer.
• Bu mübarek ismi şerifi 3 gün devamlı olarak her seferinden 100’er defa hasta bir kimsenin yüzüne okunursa hasta şifa bulur.
• Çocuğu olmayan bir kadın bu mübarek ismi şerifi bir kağıt üzerine 19 defa yazıp taşırsa tez zamanda çocuğu olur.

Derleme @dinierk
Esma-ul Hüsna'nın tamamına ulaşmak için buraya tıklayınız